8. De cirkel sluiten

De ontwikkeling van het Schoterboshuis heeft al heel wat mensen in beweging gezet. Ik heb al heel wat mensen gesproken en proberen te enthousiasmeren over ons nieuwe gebouw. Op allerlei plekken lukt het en komen er mensen in beweging. Een van de grappigste ontmoetingen die ik had was op een conferentie over Circulair-bouwen. Ver buiten mijn vakgebied en wel erg interessant. Op deze conferentie sprak ik Ed & Willem. Onderzoekers/ docenten van de Hogeschool van Amsterdam van de onderzoeksgroep circulair-bouwen. Inmiddels zijn de mannen volop betrokken bij ons project. Hebben zij hun eerste twee subsidies binnen en starten hun studenten in juli met het eerste onderzoek. Op een vraag wat hun visie is en wat ze voor ons gingen doen kreeg ik onderstaand stukje, ik deel het graag met jullie. Omdat het mooi laat zien wat circulair nou eigenlijk is en wat het gaat betekenen voor het SBH. 

“Van oudsher waren gebouwen voornamelijk gericht op beschutting en bescherming. Nu zijn het vooral consumerende en energie-slurpende machines geworden onder het mom van vooruitgang (welvaart) en innovatie. Met als resultaat domme statische gebouwen met slimme installaties en apparaten. Deze technieken hebben wij in het leven geroepen omdat wij geautomatiseerd comfortabel willen wonen en werken. Het is dan ook niet vreemd dat de gebouwde omgeving (wereldwijd) ongeveer 35% van het totale energiegebruik voor haar rekening neemt. Deze energie is nog steeds grotendeels afkomstig van niet hernieuwbare en eindige bronnen: fossiele brandstoffen zoals aardolie, aardgas, steenkool, bruinkool en dergelijke. Het winnen, transporteren en omzetten van deze brandstoffen in bruikbare energie kost ontzettend veel energie. Bij de verbranding van de brandstoffen komen broeikasgassen vrij met als gevolg temperatuurstijging en extreme verandering in klimaat. Wat wij willen en wat wij daarvoor doen hebben gevolgen voor de planeet (milieu, klimaat, natuur) en dus voor ons!  

Regelmatig wordt de eerste stap naar een duurzaam gebouw overgeslagen namelijk het reduceren van de vraag en gebruik. Niet zelden ligt de focus en ontwikkeling op alternatieve technieken om het gebouw op milieuvriendelijke manieren te klimatiseren. Hierbij kan gedacht worden aan warmte- koudeopslag in combinatie met warmtepompen, zonnecellen et cetera. Dit zijn echter geavanceerde technieken die op zichzelf ook niet heel milieuvriendelijk zijn. Zonnecellen groeien helaas niet aan bomen, maar komen grotendeels uit China.  

Bij de Hogeschool van Amsterdam (HvA) wordt onderzoek gedaan naar andere manieren om gebouwen op low-tech principes van comfortabele binnenklimaten en energie te voorzien. Hierbij worden onder andere organische reststromen (groente- en tuinafval, maar mogelijk ook urine en fecaliën) op nuttige manieren gebruikt. Deze manieren vraagt een grotere inspanningen van de gebruikers, maar zij krijgen daar ‘gratis’ warmte, energie en grondstoffen voor terug. Het inzetten van de gebruikers bij de klimatisering van de gebruikers is ook één van de onderzoeksterreinen van de HvA. Als er een inspanning verricht moet worden om comfort te verkrijgen dan wordt dat comfort hoger gewaardeerd. Om deze reden zouden de gebruikers ook ingezet moeten worden om gebouwen af te stemmen op het heersende buitenklimaat. 

Normaal gesproken zijn gevels vooral ontworpen om in de wintermaanden de koude buiten te houden. Ze worden hiertoe voorzien van dikke pakketten isolatie en drie lagen glas. In de herfst-, lente- en zomermaanden worden echter andere eisen aan de gevel worden gesteld. Net zoals niet het hele jaar met een winterjas rondgelopen wordt, zo zou ook een gebouwgevel niet het hele jaar voorzien moeten worden van een winterhuid. Door de gevel aanpasbaar te maken kan bespaard worden op het energiegebruik. Daarom worden de mogelijkheden van aanpasbare gevels onderzocht. Ook bij het veranderen van de gevel spelen de gebruikers een actieve rol.”

Kijk, hier word ik nou door geïnspireerd. Heldere taal, mooie visie. Daar kunnen we mee voor de dag komen. We zijn als Scouting dan ook erg blij en wel een beetje trots dat Ed Melet en Willem Kok een bijdragen leveren aan de totstandkoming van het Schoterboshuis.